یکی از شیوه های بسیار مهم و ساده برای رشد و افزایش دانش بچه ها مهارت خواندن است. برای اینکه نیاز آنان درتبدیل شدن به خواننده موفق تامین شود، میبایست ازهمان دوران طفولیت با صدای بلند برایشان کتاب بخوانید.
در این راه به چی نیاز دارید:
کتابهای چوبی، کتابهای قابل پیش بینی وکتابهایی که مفاهیم برچسب و اسم همچون رنگ ها، اعداد، شکل ها را دارند.
دیکشنری یا لغتنامه کودکان، ترجیحاً مقدماتی
کاغذ، قلم، مدادرنگی مومی، مارکر یا نشانگذار
از زمانی که کودکتان متولد میشود، کار خواندن با صدای بلند برای کودکتان را جزو برنامه های روزانه خویش قراردهید. یک وقت کاملاً آرام و ساکت انتخاب کنید، مثلاً موقعی که مشغول خوابانیدن فرزندتان هستید. این امربه کودک شانس استراحت بین بازی وخواب را میدهد. اگر میتوانید روی دامن خود وبعد او را به بسترش منتقل کنید تا به این ترتیب احساس صمیمیت و امنیت خاطر به کودک دست بدهد. هنگامی که شروع به بزرگ شدن میکند، موقع کتاب خواندن شما ممکن است دورواطراف تان مشغول جنب و جوش باشد، اگرکتاب خواندن شما باعث خستگی یا بی قراری او می شود، قطع کنید. خواندن با صدای بلند را دروقت آرامش و استراحت که کودک انتظارش را میکشد، اجرا کنید.
سعی کنید هر روز برای کودک کتاب بخوانید. درابتدا، روزی چند بار، وهربار که کتاب می خوانید از چند دقیقه بیشتر طول نکشد. با رشد و بزرگتر شدن کودکتان میتوانید زمان طولانی تری را برای خواندن اختصاص دهید. اگریک روز نتوانستید کتاب بخوانید یا همیشه قادرنبودید مطابق جدول زمانی کتاب بخوانید، دلسرد نشوید. هروقت که توانستید هرچه زودتر به برنامه مطالعه متدوال مطابق جدول برنامه خودتان برگردید. درهرحالت، اطمینان حاصل کنید که خواندن کتاب برای شما و فرزندتان امرلذت بخشی باشد، نه یک تکلیف اجباری و خسته کننده!
کتاب ضخیم مقوایی را به کودک بدهید تا لمس کند، و نگهدارد و نگاه کند. اجازه دهید آنرا ورق بزند، درلای حفره ها و برگ ها نگاه کند. هماهنگ با رشد کودکتان، درقفسه کتاب ، کتاب های مناسب سن او قراردهید. تشویق کنید تا درمیان کتابها به جستجو بپردازد و راجع به آنها با همدیگر صحبت کنید.ممکن است درباره عکس کتابها صحبت کند ویا “وانمود” به خواندن کتابی که چندین بار قصه اش را شنیده است، بنماید.
درمورد کودکان نوپا و پیش دبستانی، خواندن با صدای بلند را به کمک کردن به آنان درآموختن مطالبی راجع به کتاب وکتابداری و چاپ کتاب اختصاص دهید. درحالیکه با صدای بلند کتاب میخوانید، درنگ کنید و بعد به حروف و کلمات اشاره کنید؛ سپس به تصاویری که آنها روی آن تمرکز دارند، اشاره کنید. کودک شما بعداً درخواهد یافت که کلمه ها از حروف تشگیل می شوند واینکه کلمه ها اسم تصاویر هستند. همچنین بعداً خواهند آموخت که هرحرفی صدای مخصوص خودش را دارد. یکی از مهمترین چیزها برای کودک شما هنگام آماده شدن برای یادگیری خواندن است.
درحال خواندن کتاب، میتوانید باکودکتان صحبت کنید. او را تشویق نمایید سئوالاتی را بپرسد و در باره داستان حرف بزند. ازاو بپرسید که اتفاق بعدی قصه را پیش بینی کند. به چیزهایی در کتاب اشاره کنید که بتواند به رخدادهای زندگی خودتان مرتبط شود؛” عکس پنگوئن را نگاه کن، یادت میاد وقتی باغ وحش رفته بودیم، دیدیمش؟”
کتاب های مناسب را بخوانید. احتمالاَ کودکتان ازشما خواهد خواست که کتاب مطلوب ومورد پسندش را بارها و بارها برایش بخوانید. والو آنکه شما ازکتاب مشابه خسته شوید، او لذت خواهد برد و ازطریق شنیدن مکرر مطالب این کتاب ها یادگیری او استمرار خواهد داشت.
کتاب های “قابل پیش بینی ” predictable را به کودکتان بخوانید. کتابهای قابل پیش بینی از کلمات یا فعالیت هایی برخوردارند که بطورمکررظاهرمیشود. این کتابها به کودک کمک میکنند تا پیش بینی کنند یا بگویند که بعداً چه اتفاقی می افتد. همچنانکه میخوانید، کودک را تشویق نماییدبه کلمات و عبارتها گوش بسپارد و دوباره آنها را بازگونماید، نظیر اسامی رنگ ها، اعداد، حروف، حیوانات، اشیاء و فعالیت های زندگی روزمره. کودک شما کلمات و عبارت ها را آموخته و تکرار خواهد کرد و با ملحق شدن به جریان قصه و داستان خوشحال و خندان خواهند شد. وشروع قصه برایش خیلی فوری شیرین و دلپذیر خواهد شد.
نسبت به خواندن مشتاق باشید. داستان را با احساس بخوانید. با صحبت کردنی همانند شخصیت ها، تاثیرات صوتی ایجاد کنید و از حالت ها و اشارات چهره استفاده کنید.
دیکشنری یا فرهنگ لغت کودک خریداری کنید؛ اگر امکان داشت از فرهنگ های مصوراستفاده کنید، بعداً نحوه ارجاع و یافتن کلمات را یاد بدهید.
از ابزار و لوازم نوشتاری همچون مداد رنگی مومی ومعمولی وکاغذ استفاده کنید.
گاهی اوقات ازکتابخانه ها دیدن کنید. هنگامی کودکتان خیلی کوچک است، ازکتابخانه ها بازدید هفتگی داشته باشید. سعی کنید هرچه زودتربرای کودکتان کارت کتابخانه مخصوص خودش را تهیه نماید. درکتابخانه های مختلف عضوکنید.
به کودک نشان دهید که شما نیزمطالعه میکنید. هنگامی که کودکتان را به کتابخانه می برید، اجازه دهیدکتابی را برای خودش سفارش بدهد. ازاوبخواهید یکی ازکتابهایش را بردارد ودرحالیکه شما مشغول خواندن کتاب، روزنامه یا مجله هستید، کنار دست شما بنشیند. اگرنسبت به مهارت وتوانایی خواندن خود احساس ناراحتی دارید، نگرانی بخودتان راه ندهید، چون این یک نوع خواندن آزمایشی و نمایشی است. هنگامی که کودک شما ببیند، خواندن ومطالعه کردن برای شما چقدرمهم است، او هم تصمیم میگیرد که خواندن برایش مهم باشد.
اگرازتوانایی خواندن خود رضایت ندارید، درجستجوی برنامه مطالعه و قرائت خانواده یا بزرگسالان در محله ومنطقه خود باشید. کتابدارمحل میتواند دراین خصوص به شما کمک کند. دوستان وخویشان نیز میتوانند برای کودک شماکتاب بخوانند و افراد داوطلب درکانون های محلی جهت انجام این کاریافت میشود.