کتاب و کتابخوانی؛ دوستی با یار مهربان؛ عادتی از کودکی تا آخر عمر


کتاب و کتابخوانی؛ دوستی با یار مهربان؛ عادتی از کودکی تا آخر عمر

تاریخ انتشار: ۱۳۹۶/۰۸/۰۸

تعداد بازدید: ۱۱۹۴

ثبت کننده: ترنم یار مهربان خاوران

به گزارش یار کتاب به نقل از سرویس فضای مجازی خبرگزاری صدا و سیما؛ موضوع کتاب و کتابخوانی در کشور ما سال هاست با هشدار کارشناسان و صاحبنظران درباره سرانه مطالعه ناامیدکننده مردم همراه بوده است، کتاب در سبد خانوار ایرانی گم شده و امروزه، به جای دوست مهربان این فضای مجازی و اپلیکشن های جور واجور هستند که اوقات فراغت وغیر فراغت مردم را پر می کنند و ابزارها و ادوات دیجیتالی در قالب رسانه جای خود را به کتاب ها داده اند.

برنامه ها و اپلیکشن هایی که اگر کاربری به آنها اعتیاد پیدا کند، دیگر مال خودش نخواهد بود و چنان ذهن کاربر را به تنوع و سرعت گرفتن پیام و تصاویر خود عادت می دهند که دیگر چنین ذهنی برایش همنوایی با فضای کتاب بسیار سخت و دشوار خواهد بود.

جامعه ای که باور دارد کتاب چراغ راه آینده است و هرجا پرسشی طرح می شود و مساله رخ می دهد، حتما راه حلی در کتاب و نوشته ای برای آن نوشته شده است . رشد کتابخوانی در انمتوفق نمی شود بلکه در دنیای دیجیتال نیز جایگاه رفیعش را حفظ خواهد کرد.

اهمیت کتاب و کتابخوانی، پرورش و تربیت خواندن از روزهای اول زندگی و کودکی و در محیط خانه و خانواده شروع می گردد و تا آخرین مراحل و عالی ترین تحصیلات دانشگاهی ادامه پیدا می کند.

عادت نمودن به کتابخوانی لازم و کافی نبوده و می بایست نسبت به تحکیم و تداوم آن برنامه ریزی کرد تا این عادت دچار نوسان نشود . برای تداوم عادت به خواندن می بایست نظام های دیگر هم به یاری و همکاری نظام آموزش بیایند خصوصا رسانه های همگانی و امکانات و ابرازهای ارتباطی فراگیر نقش پیگیر و هماهنگ کننده را در رشد کتابخوانی در جامعه بر عهده بگیرند. به عبارتی خانه،​مدرسه و وسایل ارتباط جمعی باید هماهنگ و همزمان با هم در این رابطه حرکت کنند.

و اکنون وقت آن شده که این معضل بزرگ عدم کتابخوانی را با جدیت و سخت کوشی هر چه تمام تر از جامعه دور کرد و همه انگیزه ها و موانعی که به هر دلیل در زمینه کتاب و کتابخوانی ایجاد شده است را کنار گذاشت و با یاری، کمک و اراده قاطع همه نهاد ها تصمیم شکست ناپذیری گرفته و نسبت به احیای کتاب و کتابخوانی اقدام کنند.

فرهنگ، محوری ترین برگ هویتی یک ملت محسوب می شود و یکی از راه های مهم توسعه فرهنگی اهمیت دادن به مسئله کتاب، کتاب خوانی و ترویج مطالعه در جامعه، خصوصا در میان جوانان و نوجوانان است. در واقع از شاخص های مهم توسعه یافتگی هر جامعه سرانه مطالعه، میزان تولید و مصرف اطلاعات و کالاهای فرهنگی در آن جامعه است و بنا بر اهمیت این مسئله دولت ها و سیاست گذاران برنامه ریزی هایی در این رابطه صورت داده اند.

پایه های خواندن و مطالعه در خانه شکل می گیرد

پایه های عادت خواندن در خانه شکل می گیرد. اگر در خانه فضای مساعدی برای تشویق خواندن باشد، کار آموزشگاه و کتابخانه آسانتر می شود. فضای عمومی خانه، روش زندگی پدر و مادر و کار آگاهانه آنها با کودک، در نگرش کودک به کتاب و مطالعه تاثیر همه جانبه ای دارد. اگر محیط خانواده، آموزشگاه و کتابخانه با یکدیگر هماهنگ باشند، عادت مطالعه به آسانی در کودک پا می گیرد و ریشه می کند.

کتابخوانی

کودک خردسالی که از دو یا سه سالگی کتاب تصویری در دسترس دارد و برایش کتاب خوانده اند و قصه گفته اند، در حقیقت دانه های یک عادت پایدار را در او کاشته اند. هنگامی که کودک در خانه ای بزرگ می شود که همه بزرگترها کتاب می خوانند و درباره آن گفتگو می کنند، کودک با فضای مطالعه روبه روست.

پدر و مادر می توانند آگاهانه فضای کتاب خوانی خانه را پر جلوه تر کنند. آنان می توانند به طور منظم از همان خردسالی برای کودک خود کتاب بخوانند، روزنامه و نشریه بخرند و به خانه بیاورند و آنها را در خانه بخوانند و با کودکان درباره برخی مطالب جالب آن گفتگو کنند.

بسیار خوب است پدران و مادران برای کودکان کتاب بخرند و در مناسبت های گوناگون به آنها هدیه بدهند. پدران و مادران می توانند در هنگامی که خانواده گردهم هستند، گفتگوهای علمی را پیش بکشند و دیدگاه بچه ها را درباره آنها جویا شوند و برای یافتن پاسخ، آنها را به سوی کتاب راهنمایی کنند.

اهمیت دادن به کتاب توسعه فرهنگی است

در قرآن کریم ۳۲۲ بار کتابت در ۳۷ صیغه مختلف به کار رفته است. برای مثال ۲۶۳ بار لفظ کتاب، کتب و مکتوبات در قرآن آمده است. سوره حمد را فاتحه الکتاب می خوانند و در ابتدای دومین سوره قرآن نیز لفظ کتاب به کار رفته و باز در جایی از این کتاب عظیم، خداوند متعال وصف کتابت را به خود منصوب کرده است (و کتبنا فی الارواح).

علاوه بر این احادیث متعددی وجود دارد که مبین اهمیت کتاب و کتابخوانی در سیره معصومین است، تا آن جا که معصومین(ع) کتابخوانی و مطالعه و تفکر را در حد فریضه برای امت می دانند.

درباره اهمیت کتاب و کتابخوانی این است که با نهادینه کردن عادت به مطالعه در همه تفکرات و اندیشه ها و دل ها و همگانی کردن شور، شوق و عشق به کتاب و کتابخوانی که در جامعه استمرار داشته باشد. اما جای تاسف دارد که عادت به مطالعه جایگاهی در رشد همه جانبه در همه سطوح اجتماع ما پیدا نکرده است و هنوز عده ای از خواندن سرباز می زنند که می بایست در پیشگیری از توسعه و گسترش بیشتر این آفت به منظور رشد و اعتلای فرهنگ عمومی کوشش و تلاش زیادی نمود.

اسیر شدن در دام فضای مجازی = بی حوصلگی در کتابخوانی

امروزه، فضاهای مجازی جانشین کتاب ها شده اند وبا آمدن گوشی های همراه و سایر لوازم دیجیتال، بشر از سمت کتاب و مطالعه روی برگردانده است و استفاده از اینترنت مهمترین علت کاهش سرانه مطالعه در ایران و بسیاری از کشورهای جهان است.

بی اقبالی و سردی نسبت به کتاب و کتابخوانی به ویژه در میان جوانان از ابعاد و عوامل بسیاری برخوردار است. هر کوششی برای شناسایی این عوامل، راه حلی خواهد بود که بتوان چاره ای موثر برای رشد کتابخوانی پیدا کرد. مهم آن است که نباید جامعه فکری از چاره جویی عقب نشینی کند.

جوانی که غرق در بازی های رایانه ای و رسانه هایی مانند وایبر و واتس آپ و امثال آن است و کارش در کاربرد این وسایل از تفریح و سرگرمی فراتر رفته و به نوعی از اعتیاد و دلبستگی و اشتغال دائم بدل شده ، دیگر یک کاربر عادی محسوب نمی شود. چنین فردی در چنبره رسانه های مجازی اسیر شده است.

سرعت و تنوع رسانه های دیجیتالی در مقابل آرامش کتاب باعث می شود، عاملی است که ذهن کاربران جوان را برای ​دنبال کردن یک موضوع منسجم در زمانی نسبتا بلند را دچار رکود و فرسایش می کند، کاربر معتاد به تجهیزات و رسانه های دیجیتالی در برابر رسانه کتاب ، کم حوصله است و کتاب برایش جذاب نیست. اگر چنین شخصی مجبور به تحمل فضایی مانند رسانه کتاب باشد، دچار خواب آلودگی و خمیازه می شود. یعنی ارتباطش با محیط کتاب قطع می شود. فضاهای مجازی چالش مهم عدم کتابخوانی هستند.

امروزه افراد با ورود به اینترنت با انبوهی از اطلاعات و در واقع انفجار اطلاعات روبرو می شوند و این انبوه اطلاعات باعث می شود انتخاب برای فرد سخت شود و تعمق لازم و کافی را نداشته باشد. اطلاعات ما را هدایت می کنند و با خود پیش می برند و افراد خیلی انتخاب ندارند در واقع اطلاعات متنوعی جلو چشم خواننده رژه می رود.

فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی اعتیاد آور است و اطلاعات را به شکل یک قاب و فریم در اختیار افراد می گذارد و منسجم و هدف دار نیست. در نتیجه خط فکری درست به افراد ارایه نمی دهد.

از اینرو،​ کارشناسان فرهنگی به خانواده ها توصیه می کنند. کودکان وجوانان را در فضای مجازی،​ رها نکنند و با استفاده از روش های پرورشی درست در کنار استفاده از اپلیکشن ها وبازی های مختلف سنت کتابخوانی را در خانواده زنده نگهدارند .

هفته کتاب وکتاب خوانی شاید بهترین بهانه است برای فکر کردن به راه های گسترش کتابخوانی در خانواده و جامعه

#سرنوشت کتاب و کتابخوانی #اهمیت کتاب و کتابخوانی #پایه‌های عادت کتاب خواندن #اهمیت دادن به کتاب توسعه فرهنگی است
می پسندم (۵) نمی پسندم (۰)

ارسال نظر برای «کتاب و کتابخوانی؛ دوستی با یار مهربان؛ عادتی از کودکی تا آخر عمر »